minari

Buradan sonrası artık spoiler içeriyor!

Jacob ve Monica

Kore’den, köklerinden Arkansas’a kopup gelen küçük bir aile. Hem de 10 yıldır Kore’de biriktirdikleri tüm parayı, ellerinde avuçlarında ne varsa yatırdıkları bir yatırım hayaliyle. Bu ailenin babasıyla başlamak istiyorum bu kısma. Jacob, artık kendisinin de dediği gibi yıllardır civcivlerin malum yerine bakmaktan bıkmış, gözünü karartmış, topraktan ve de çiftçilikten anlayan zeki bir adam. Her ne kadar bu çabasını çocuklarının gözünde bir şeyleri başarabilmiş bir ebeveyn olmak istemesine bağlasa da film boyunca taşıdığı endişeli yüz ifadesi bundan çok daha büyük dertleri olduğunu anlatıyor bize. Ailesini geçindirme yükünü tek başına sırtlamaya çalışan, bunu da kendi işini kurarak yapmaya çalışan bir girişimci Jacob. Bu uğurda nerdeyse ailesini kaybetmek üzere olduğu gerçeğini de göz ardı ediyor bir süre. Monica’yla aralarının açılması, çocukları gibi bizi de geriyor tabi. Başlarda bağıra çağıra kavga ediyorlar, bir şeyler çatırdıyor ilişkilerinde belli.

Jacob’un bize tanıdık gelen sert bir “aile reisi” mizacı var. Bu direncin bir yerde kırılacağı hissediliyor film boyunca, ama ben finalde olmasını beklemiyordum mesela. Can hıraş giriştiği çiftçilik işini güzel kotarıyor, hakkını yemeyelim.  İlk mahsullerini topladığında uzun bir aradan sonra yüzünde belli belirsiz bir gülümse ve gurur görebiliyoruz. Kısa sürüyor ama bu sevinci. İlk dakikadan kazık yiyor ticaret hayatında. Mahsulleri bir süre elinde kalan, borca giren ve de en önemlisi emeklerinin karşılığını alamayan Jacob bir bunalıma sürükleniyor. David’in kalbindeki deliğin küçülmesine bile doğru düzgün sevinemiyorlar. Belki David’in uğuruyla ürünlerini satabileceği bir yer bulan Jacob, uzun bir aradan sonra Monica’ya gerçekten bakıyor. Belki de mahcupluğunu üzerinden atabildiği için. Onu gerçekten dinliyor. Ama Monica’nın söyledikleri Jacob’un duymak istemeyeceği türden bir ayrılık konuşması. Gözlerinin içine baka baka artık ilişkilerini yürütemeyeceklerini söylüyor Monica Jacob’a. Bu sefer çok sakinler. Baştaki hır gür yok konuşmalarında. Böylesinin çok daha acı verici olduğunu Monica’nın gözlerinden akan yaşlarla daha iyi anlıyoruz. Monica çocuklarla birlikte Kore’ye döneceğini söyleyerek biniyor arabalarına. Evlerine yaklaştıklarında ise bu konuşmaların ve dertlerin hiçbir önemi kalmıyor. Mahsullerin bulunduğu depodan yükselen alevleri görünce önemli olan tek şey kendi canları ve de bir arada olmaları oluyor. Bu yangının yaralarını sardıklarını tahmin ettiğimiz bir zaman süresinin sonunda, Jacob’un yüzünde gerçek bir gülümseme görebiliyoruz.

Monica ise bence filmin göçmenlik tarafını en çok yansıtan karakter. Jacob’un aksine Kore’de bir parçasını, annesini bıraktığından belki. Ya da kültürüne daha bağlı olduğundan… İş yerinde görebiliyoruz mesela Jacob’la aralarındaki farkı. Jacob tek başına bir köşede işini yaparken, Monica arkadaş edinmeye çalışıyor, insanlarla konuşuyor, yakınlarda bir Kore kilisesi olup olmadığını öğrenmeye çalışıyor. Çocuklarına bir bakıcı istemesinin en büyük sebeplerinden biri de bu yalnızlık duygusunu törpülemek istemesi belki de. Jacob ile aralarındaki soğukluk, aklının bir köşesinde hep David’le ilgili endişe taşıması sebebiyle kendisini bu karanlık düşüncelerinden uzaklaştıracak başka bir şey aradığını hissedebiliyoruz. Annesinin Kore’den gelişiyle ve de kiliseye gitmeye başlamalarıyla biraz daha uyum sağladığını görüyoruz Monica’nın. Başlarda yeni bir organı reddeden beden misali yaşadıkları “tekerlekli ev”i, Amerika’yı reddediyor. Sonra ise el mahkum kabullenmeye başlıyor durumu. Bunu da bize, evlerini düzenlemeye başlaması, tabaklarını yerleştirmesi, çekmeceleri kaplaması gibi detaylarla gösteriyorlar. Bu tarz sözsüz anlatımları çok doğru kullanmışlar Minari’de. En çok beğendiğim bir başka detayı da yazayım yeri gelmişken. Monica’nın annesi Soonja’nın Kore’den getirdiği valizinin başında heyecanla beklediği anlar çok sahiciydi. Ançüezi koklayarak ağlaması mesela, nefisti. Bizim gurbetçilerin buradan giderken paket paket çay götürmesini anımsattı. Bir gurbetçinin adaptasyon çabasını en güzel Monica’yla gösterdiklerini düşünüyorum.